Присутен низ глобалните култури, змејот е единственото митско суштество во кинескиот зодијак. Меѓу познатите змејови Брус Ли, Џон Ленон и Адел.
Првиот ден од кинеската Нова година се паѓа на 10 февруари. Исто така е познат како Пролетен фестивал или Лунарна Нова Година, фестивалот што го одбележува доаѓањето на пролетта нашироко се слави во Кина и во неколку источноазиски земји.
Семејствата традиционално се собираат дома на традиционална трпеза, додека на децата често им се даваат пари во црвени пакетчиња познати како „хонг бао“.
На почетокот на лунарната година се забележува и ротација на кинескиот зодијак со 12-годишен циклус, секој претставен со животно.
Постојат неколку приказни кои го објаснуваат зодијакот: легендата вели дека императорот на жад – важно кинеско божество – ги поканил сите животни на „одлична пливачка трка“, при што првите 12 ја добиле неговата наклонетост.
12-те по редослед се стаорецот, волот, тигарот, зајакот, змејот, змијата, коњот, козата, мајмунот, петелот, кучето и свињата.
Познати личности во змеј
Ако сте родени во годините 1928, 1940, 1952, 1964, 1976, 1988, 2000, 2012 или 2024 година, вие сте змеј.
Значајни змејови во поп културата се: јапонскиот креатор на браќата Супер Марио, британските пејачи покојниот Џон Ленон и 16-кратната добитничка на Греми, Адел, американскиот поборник за поп уметност Енди Ворхол, италијанскиот актер Роберто Бенињи, починатиот кениски екологист Вангари, мексиканскиот филмски режисер Гилермо дел Торо, покојниот актер Брус Ли на кој фановите од Хонг Конг му го дадоа прекарот „Малиот змеј“ .
Секоја животинска година е дополнително поврзана со еден од петте елементи – дрво, оган, земја, метал или вода. Значи, поточно, 2024 година е година на дрвениот змеј.
Суштество кое всушност никој не го видел
Се смета за едно од најсреќните и најмоќните животни во кинескиот зодијак, змејот претставува среќа, сила, здравје и машкиот елемент Јанг. За луѓето од змеј се вели дека се харизматични, интелигентни, самоуверени, моќни и природно среќни и надарени. Змејот е единственото митско суштество во кинескиот зодијак. Интересно, за суштество кое никој не го видел, змејот се појавува во фолклорот и верувањата на древните цивилизации низ Азија, како и во Европа, Африка и Америка.
Се слави на Исток му се плашат на Запад
Во источноазиските култури, змејот има мистична аура и се верува дека „дишел облаци, ги поместувал годишните времиња и ги контролирал реките, езерата и морињата“. И покрај тоа што често се прикажуваат без крила, змејовите можат да летаат. Во кинеската митологија, „небесниот змеј“ наречен Тианлонг ги чува небесните живеалишта на боговите.
Европските змејови од средниот век честопати биле прикажани како злобни ѕверови со крилја на лилјаци, кои издишуваат оган, кои или ги чувале богатствата или ги тероризирале селата, па на тој начин барале херои да ги убијат. Приказна која често се раскажува во европската уметност е онаа за христијанскиот свети Ѓорѓи кој ја спасил ќерката на либискиот крал од змеј со ветување дека поданиците на кралот ќе бидат крстени.
Quetzalcóatl на ацтечкиот јазик во превод значи „змија со пердуви“ и е едно од најпознатите божества ,слични на змеј ,во мезоамериканската култура. Сметан за бог на Ацтеките и Маите, се наведува дека суштеството било почитувано како покровител на свештениците, пронаоѓач на календарот и книгите и заштитник на златарите и другите занаетчии.
Древниот месопотамски еп за создавање раскажува за вавилонскиот бог Мардук кој ја убил мајката змеј, Тиамат – четириножно нечовечко животно со крилја, лушпи на телото, рогови – затоа што таа го лишила човештвото од вода и ги джела дождовите.
Икони на поп културата
Денес, познати змејови во поп-културата се Џабервок во класичниот роман за деца на Луис Керол „Преку стаклото“ (1872) и Смауг од класиката „Хобит“ на Џ.Р.Р. Толкејн (1937). Борбата со различни видови змејови беше еден од предизвиците на турнирот „Триволшебник“ во фимот „Хари Потер“ на Роулинг.
Можеби најиконична од сите е фантастичната игра „Зандани и змејови“ која првпат излезе во 1974 година и оттогаш се направија дигитални верзии и филмови.
Змејот во македонскиот фолклор
Во народното верување змејот е машко дете што го родила жена која го носела подолго од обично. Се верува дека секој симор ( ливада меѓу две села) си имал свој змеј што го чувал од разни штети, а посевите од разни елементарни непогоди во времето на зреењето. Затоа тој е симбол на плодноста.
